ناباروری چیست ؟
ناباروَری، عقیمی یا سِتَروَن بودن به ناتوانی در تولید مثل گفته میشود که در بیشتر جانداران از جمله گیاهان و حیوانات پیش می‌آید..
سازمان بهداشت جهانی، ناباروری را یک بیماری سیستم تولید مثل می‌داند که به وسیله ناکامی در رسیدن به حاملگی بالینی،
پس از دوازده ماه یا بیشتر آمیزش جنسی منظم بدون محافظت رخ می‌دهد. ناباروری یکی از مشکلات زوج‌ها هست.
این مشکل در انسانها و حتی حیوانات وجود دارد. از هر ۶ زوج یک زوج مبتلا به مشکلات ناباروری هستند ،
که اکثر آنها با یا بدون درمان صاحب فرزند می‌شوند.
ناباروری در انسان :
در پزشکی هرگاه زن و شوهری در سن باروری ۱۲ ماه پس از ازدواج علی‌رغم انجام فعالیت جنسی طبیعی،
و بدون استفاده از روشهای پیشگیری، بچه‌دار نشوند یکی از زوجین دچار ناباروری است.
ناباروری در انسان می‌تواند منشأ پدری مانند واریکوسل و آزواسپرمی داشته باشد یا منشأ مادری مانند سندرم ترنر،
آژنزی تخمدان، سندرم آشرمن. البته باید توجه داشت که ناباروری به معنی عدم تولید گامت نیست،
بلکه عدم توان تولد نوزاد زنده را گویند مثلاً در مردان بیماری کم‌نطفگی می‌تواند علت باشد،
یا پس از انجام وازکتومی فرد بالقوه اسپرم تولید می‌کند ولی در عمل نمی‌تواند بچه دار شود.
مشابه این حالت در زنان نداشتن مادرزادی رحم و نیز پس از انجام عمل قطع لوله‌های فالوپ است.
احتمال باروری در شرایطی تعریف میشود که فرد کاملاً سالم باشد و تعادل هورمونی در بدن او کاملاً نرمال باشد.
همچنین مرد بایستی از سلامت کامل برخوردار بوده و مشکلات حرکتی یا ساختاری در اسپرم مرد وجود نداشته باشد.
همچنین بایستی رابطه جنسی در زمان تخمک‌گذاری انجام شده باشد و فاصله زیاد رابطه،
با زمان تخمک‌گذاری احتمال باروری را به شدت کاهش می‌دهد.
شیوع ناباروری :
میزان شیوع ناباروری در پژوهشهای مختلف بسیار بالا گزارش شده‌است. شیوع طول عمر ناباروری بین ۶/۶ درصد تا ۲۶/۴ درصد ،
و میانگین شیوع یک ساله آن حدود ۹ درصد تخمین زده شده‌است و تنها در سال ۲۰۰۷، ۷۲/۴ میلیون نفر در جهان نابارور بودند.
اگرچه پژوهشهای مختلف نشان دادهاند که تقریباً یک سوم از موارد ناباروری به عواملی که بر زنان تأثیر می‌گذارند نسبت داده میشود،
یک سوم به خاطر ناباروری مردان است و یک سوم به وسیله ترکیبی از مشکلات در هر دو فرد روی می‌دهد اما با وجود این،
حداقل به دو دلیل زنان نابارور بیشتر تحت فشار قرار دارند. اولاً به نظر می‌رسد که در بیشتر جوامع،
و به خصوص در جوامع در حال توسعه ناباروری بیشتر مشکلی زنانه انگاشته میشود. نکته دوم این است،
که بیشتر درمانهای پزشکی ناباروری، حتی وقتی بیماری مربوط به مرد است بر روی زنان انجام می‌گیرد،
و آنها در معرض انواع روشهای تهاجمی درمانی قرار می‌گیرند.
علت ناباروری زنانه :
اختلال در تخمک گذاری
اختلال در لوله های رحمی
اندومتریوز
اختلال در رحم
مشکلات دستگاه ایمنی بدن
اختلالات هورمونی
علل ناباروری مردان :
تعداد کم اسپرم
شکل غیرطبیعی اسپرم
عدم بلوغ اسپرم
کاهش حرکت اسپرم
عللی که روی تعداد و بلوغ و حرکت و شکل اسپرم اثر منفی دارند :
بیماری های عفونی
اختلالات هورمونی
علل ژنتیکی
مصرف سیگار، الکل و قلیان
اختلال انزال
واریکوسل
چاقی
مصرف داروهای بدنسازی
تماس‌های بیش از حد با آب گرم
استفاده طولانی مدت از لباس‌های تنگ
تست های تشخیصی برای ارزیابی مردان در ناباروری :
آنالیز مایع منی یا اسپرمو گرام ، قبل از گرفتن نمونه باید ۴۸ ساعت و حداکثر دو روز از انزال پرهیز شود،
دو تا نمونه به فاصله یک تا سه ماه برای آنالیز لازم است.
تعیین سطح TsH ,FsH ,LH ,PRl ,Te
سونوگرافی برای بررسی واریکوسل
تست های تشخیص زنان در ناباروری :
آزمایش های روتین
AmH ,FSH
سونوگرافی
هیسترو سالپنگو گرافی
درمان های نوین ناباروری :
ناباروری و نازایی قابل درمان هستند و بسته به اینکه علل ناباروری چه باشد روشهای درمانی متفاوت است.
درمان ناباروری در مردان
تغییر سبک زندگی :
بهبود سبک زندگی از جمله کاهش یا حذف مواد مضر مصرفی، ایجاد ورزش و انجام ورزش منظم کاهش مصرف دخانیات.
داروها :
بعضی داروها ممکن است سبب افزایش تعداد اسپرم و افزایش حرکت اسپرم شود که منجر به بارداری موفق گردد.
این داروها ممکن است عملکرد پروستات و تولید اسپرم و کیفیت اسپرم را افزایش دهند.
جراحی :
گاه جراحی واریکوسل سبب افزایش شانس کلی باروری می شود.
بازیابی اسپرم :
اگر تعداد اسپرم خیلی کم باشد از این روش میتوان استفاده کرد.
درمان ناباروری در زنان :
بسته به علت ناباروری در زنان ممکن است یک یا دو روش با هم در درمان ها باروری کمک کنند.
تحریک تخمک گذاری با دارو :
درمان اصلی برای ناباروری زنان استفاده از داروهای کمک باروری است که حتماً باید زیر نظر متخصص زنان شروع و مصرف شود.
تلقیح درون رحمی اسپرم یا IuI :
اسپرم سالم در آزمایشگاه تغلیظ می شود و سپس با کاتتر خاصی در زمان مشخصی که زن ،
داروهای کمک باروری دریافت کرده و یک یا چند تخمک آزاد کرده داخل رحم قرار می‌گیرد.
ivf :
روشی که در آن لقاح در خارج و در محیط آزمایشگاهی صورت می‌گیرد و سپس نطفه لقاح یافته،
بعد از ۲ تا ۳ روز که در محیط آزمایشگاهی به رشد خود ادامه داد، به رحم منتقل میشود .
ICSI :
در این روش لقاح در محیط آزمایشگاهی صورت می‌گیرد و فورا به لوله های رحمی زن منتقل می شود.
باید بدانید که در هر روشی که در درمان ناباروری استفاده می شود شانس باروری ۲۵ تا ۳۰ درصد افزایش می‌یابد.
پس بهتر است بسته به علت ناباروری از روش های درمانی ساده تر و کم خطر تر شروع کرد.
